Turizmde tükenmişlik sendromu nedir? Neden ortaya çıkar ve nasıl başa çıkılabilir?

Günümüz  iş  dünyasında  rekabet  koşulları  hızla  artmaktadır.  Artan  rekabet koşulları  altında,  şirketlerin  ayakta  kalabilmeleri  için  alanında  uzman,  takım çalışmasına  uyumlu  ve  üstün  performans  gösterebilecek  iş  görenler  ile  çalışmak önemli  bir  yer  tutmaktadır.

Turizm  alanında  yer  alan  otel  işletmeleri,  yoğun çalışma  temposu, karmaşık  yapıları,  sistemin  her  adımında  yoğun  insan ilişkileri ile  dinamik  ve  yorucu  bir  yapıya  sahiptir.  Doğrudan  insana  hizmet  eden,  hizmet kalitesi  ile  insan  kaynağı  unsurunun  doğrudan  ilişkide  olduğu  otel  işletmeciliği sektöründe  görülen tükenmişlik  bireyler  üzerinde  olumsuz  etkiler  yaratmaktadır. Tükenmişliğin  sözlük  anlamı;  kaybetme,  bitkinlik,  aşırı  enerji,  güç  ve kaynak  kullanımından  dolayı  oluşan  tükenmedir .  Freudenberger tükenmişliği  “başarısız  olma, yıpranma, enerji  ve  gücün azalması  veya tatmin  edilemeyen  istekler  sonucunda  bireyin  iç  kaynaklarında  meydana  gelen tükenme  durumu”  şeklinde  ifade  etmiştir.  

Tükenmişlik,  otel  işletmelerinde  çalışanları  ve  otel  işletmesinin  başarısını tehdit etmektedir.  Otel işletmelerinde,  çalışma  ortamları,  tükenmişliğin  gelişimine neden olabilmektedir.  Yoğun  olarak  müşterilerle  yüz  yüze  ilişkinin  olduğu, ilerleme  olanaklarının  sınırlı  olduğu, ödüllendirme  ve  geri bildirimin  yeterli olmadığı,  aşırı  iş  yükü,  özerkliğin  olmaması,  vardiyalı  çalışma  düzeni, uzun çalışma  saatleri  vb.  nedenler,  otel  işletmelerinde  çalışma  koşullarını güçleştirmektedir. Bu  koşullarda  çalışanlar, duygusal  olarak  kendilerini  yıpranmış hissederler  ve daha fazla  zarar  görmemek  için  kendi  içlerine çekilirler.  Bu  içe çekilme ve çevreden  uzaklaşma  durumu, bir  süre  sonra  bireyin  iş  çevresine  karşı duyarlılığını  kaybetmesine  neden  olur. Sonraki  aşamada  ise hizmet  sunduğu müşterilerini,  çalışma  arkadaşlarını  birer  nesneymiş  gibi  görür  ve  iş  yerindeki kişisel  başarısının  da  azaldığını  düşünmeye  başlar.  Sonuçları  itibarıyla  bireyler, örgütler  ve aileler  üzerinde olumsuz  etkilere neden  olan  tükenmişlik  sendromu hakkında  bilgi  sahibi  olmak  ve  belirtilerini  önceden fark  etmek, sendromun olumsuz  etkilerini  en  aza  indirmek  ve  ortadan  kaldırmak  açısından  büyük  önem taşımaktadır.

Bir  yönetici,  bireysel  çalışanlar  için  olduğu  gibi  takımın  amaçları  içinde tükenmişlik  sinyallerine  karşı  önceden  tetikte  olmak  durumundadır.  Yöneticiler koruyucu  önlemlerin  yerine  getirilmesi  için,  tükenmişliğin  uyarıcı  belirtilerini izlemeli,  tükenmişliğin  oluştuğu  zaman  düzeltici  eylemi  yapmalı,  en  iyi  çalışma performansını  sağlayacak,  canlı  ve  olağanüstü  bir  çalışma  oluşumunu  devam  ettirip, çalışanlarına  kendilerini  daha  iyi  göstermeleri  için  ilham  vermelidir.

Çalışanlarla  Özel  Olarak  Görüşmek:  Zayıf  performansından  dolayı  çalışanı sorumlu  tutmaktansa,  çözümler  önermek  daha  doğrudur.  İşler  dağıtılırken tükenmişlik  yaşayan  iş  görenin  iş  miktarı  geçici  olarak  hafifletilebilir.  Çalışanların  iş ile  ilgili  sorumluluklarından  dolayı  ezilmişlik  duyguları  hissettikleri  zaman, yöneticileri  ile  hemen  konuşmaları  için  yöneticileri  tarafından  önceden  teşvik edilmesi  önemlidir.

Tükenmişlik  sendromuna  yakalananlar  genellikle  yardım  istemekten  veya başlarının  dertte  olduğunu  açığa  vurmaktan  hoşlanmazlar.  Bu  nedenden  dolayı, yöneticilerle  çalışanların  birbirlerini  tanımaları,  yardımlaşmaları,  birbirlerine  destek olmaları  için  ortam  yaratmaları  önerilir.